Quan hệ nhân thân

Cùng với quan hệ tài sản, luật dân sự còn điều chỉnh "Các quan hệ nhân thân" (Điều 1 BLDS năm 2005), Quan hệ nhân thân là quan hệ giữa người với người về một giá trị nhân thân của cá nhân,háy các tổ chức. Việc xác định một giá trị nhân thân là quyền nhân thân phải được pháp luật thừa nhận như một quyển tuyệt đối của một cá nhân, tổ chức. Quyền nhân thân là quyền dân sự gắn liền vói một chủ thể, về nguyên tắc không thể chuyển giao cho chủ thể khác. Đó là một quyền dân sự tuyệt đối, mọi người đều có nghĩa vụ tôn trọng quyền nhân thân của người khác.

Các quyền nhân thân được nhiều ngành luật điều chỉnh. Luật hành chính quy định về trình tự, thủ tục để xác định các quyền nhân thân: phong các danh hiệu cao quý của Nhà hước; tặng thưởng các loại huân, huy chương; công nhận các chức danh... Luật hình sự bảo vệ các giá trị nhân thân bằng cách quy định: những hành vi nào khi xâm phạm đến những giá trị nhân thân nào được coi là tội phạm (như các tội: Vu khống, Làm nhục ngưòi khác, Làm hàng giả..,). 

Luật dân sự điều chỉnh các quan hệ nhân thân bằng cách quy định những giá trị nhân thân nào được coi là quyền nhân thân, trình tự thực hiên, giới hạn của các quyền nhân thân đó,đồng thời quy định các biện pháp thục hiện, bảo vệ các quyền nhân thân (Điều 25 BLDS năm 20Q5),

Các quan hệ nhân thân xuất phát từ quyền nhân thân do luật dân sự điều chỉnh cố thể chia làm hai nhóm:

-           Quan hệ nhân thân gắn với tài sản;.

-           Quan hệ nhăn thân không gắn với tài sản.

Những quan hệ nhân thân do luật dân sự điều chỉnh cố những đặc điểm sau;

-           Quyền nhân thân luôn gắn liền vói một chủ thể nhất định và không thể dịch chuyển được cho các chủ thể khác. Tuy nhiên, trong những trường hợp nhất định có thể được dịch chuyển. Những trường hợp cá biệt này phải do pháp luật quy định (quyền cồnịg bố tác phẩm của tác giả các tác phẩm, các đối tượng sở hữu công nghiệp...).

-           Quyền nhân thân không xác định được bằng tiền - Giá trị nhân thân và tiền tệ không phải là những đại lượng tương đương và không thể trao đổi ngang giá. Các quyền nhân thân không gắn với tài sản như danh dợ, nhãn phẩm, uy tín của cá nhân, danh dự, uy tín có tổ chức; quyền đối vối họ, tên; thay đổi họ tên; quyền xác định dân tộc, thay đổi dân tộc; quyền đối với hình ảnh; với bí mật đời tư; quyền kết hôn, ly hôn... (từ Điều 24 đến Điều 51 BLDS). Luật dân sự ghi nhận những giá trị nhân thân được coi là quyền nhân thân và quy định các biện pháp bảo vệ các giá trị nhân thân đó. Mỗi một chủ thể có những giá trị nhân thân khác nhau nhưng được bảo vệ như nhau khi các giá trị đó bị xâm phạm. Khi quyền nhân thân bị xâm phạm thì chủ thể có quyền tự mình cải chính,yêu cầu người có hành vi xâm phạm hoặc yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền buộc người vi phạm chấm dứt hành vi vi phạm: xin lỗi, cải chính công khai; tự mình cải chính trên các phương tiện thông tin đại chúng; yêu cầu người vi phạm hoặc yêu cầu Toà án buộc người vi phạm phải bồi thường một khoản tiền để bù đắp những tổn thất về tinh thần.

Các quan hệ nhân thân gắn với tàỉ sản là những giá trị nhân thân khi được xác lập làm phát sinh các quyền tãi sản. Quyền nhân thân là tiền đề làm phát sinh các quyền tài sản khi có những sự kiện pháp lỷ nhất định như tác giả các tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học kỹ thuật; quyền tác giả các sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp... được hưởng tiền nhuận bút; thù lao; được hưởng tiền do áp dụng các đối tượng sở hữu công nghiệp nêu trên.