Các yếu tố cơ bản của sở hữu tập thể (Phần 1)

a.         Chủ thể

Trong điều kiện nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phẩn theo cơ chế thị trường định hướng XHCN, hiện nay ở nước ta có nhiều hợp tác xã khác nhau. Chủ thể của sở hữu tập thể chính là các hợp tác xã nông nghiệp, lâm nghiệp và các ngành, hể khác Luật hợp tác xã năm 2003 ghi nhận hợp tác xã là tổ chức kinh tế tự chủ, do những người lao động có nhu cầu, lợi ích chung, tự nguyện cùng góp vốn, góp sức lập ra theo quy định của pháp luật để phát huy sức manh của tập thể và của từng xã viên .nhằm giúp nhau thực hiện có hiệu quả hơn các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và cải thiện đời sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Mỗi hợp tác xã là một chủ thể riêng biệt, là một chủ sở hữu đối vói tài sản riêng của mình. Nhà nước và pháp luật tôn trọng quyền độc lập, tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài sản của hợp tác xã. Nhà nước bảo hộ quyền lợi hợp pháp của hợp tác xã nhằm bảo đảm quyền bình đẳng của hợp tác xã trong sản xuất, kinh doanh, không can thiệp vào việc quản lý yà hoạt động hợp pháp của hợp tác xã; ban hành các văn bản pháp luật và chính sách khuyến khích phát triển hợp tác xã; phông qua các hợp tác xã để thực hiện các chính sách giúp đỡ, hỗ trợ xã viên xoá đói, giảm nghèo, thực hiện bình đẳng, công bằng và tiến bộ xã hội.

Hợp tác xã là một chủ thể thống nhất không phụ thuộc vào số lượng xã viên có nhiều hay ít. Sở hữu tập thể của hợp tác xã ,không phải là sở hữu chung theo phần của từng xã viên. Cho nên khi chưa giải thể thì không thể phân biệt được tài sản, vốn mà mỗi xã viên có được bao nhiêu trong khối tài sản chung của hợp tác xã. Hợp tác xã sẽ trích trong phần lợi nhuận thường xuyên do tất cả các thành viên của hợp tác xã làm ra để chia cho xã viên theo phương thức đã quy định trong điều lệ của hợp tác xã hoặc do đại hội toàn thể xã viên quyết định.

Như vậy, chủ thể của quan hệ pháp luật về sở hữu tập thể là từng hợp tác xã riêng biệt. Mỗi hợp tác xã với tư cách là chủ thể của sở hữu tập thể có quyền sở hữu đối với toàn bộ tài sản được hình thành từ nguồn đóng góp của các thành viên, thu nhập hợp pháp do sản xuất, kinh doanh, được Nhà nước hỗ trợ hoặc từ các nguồn khác phù hợp quy định của pháp luật.