Các phương thức bảo vệ quyền sở hữu (Phần 4)

Người không phải là chủ sỏ hữu cũng có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản không thuộc quyền sở hữu của mình theo thoả thuận với chủ sở hữu tài sản đó hoặc theo quy định của pháp luật (Điều 194 BLDS).

Để thực hiện các quyền năng hợp pháp này BLDS cho phép chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp cố quyền tự bảo vệ, yêu cầu người có hành vi cản trở trái pháp luật phải chấm dứt hành vi đó. Ngoài việc công nhận quyền trên Điều 259 BLDS còn quy định: Nếu người có hành vi cản trở trái pháp luật không tự nguyện chấm dứt thì chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp còn có quyền yêu cầu Toà án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quền khác áp dụng các biện pháp ngăn chặn và buộc người có hành vi cản trở phải chấm dứt hành vi cản trở đó

Phương thức kiện này nhằm bảo đảm để chủ sở hữu hoặc người chiếm hữu hợp pháp được sử dụng và khai thác công dụng của tài sản một cách bình thường.

2.Kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại (kiện trái quyền)

Điều 260 BLDS đã quy định: "Chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp cố quyền yêu cầu người cố hành vi xâm phạm quyên sỏ hữu, quyên chiếm hữu của mình, bồi thường thiệt hại". Qui định này áp dụng trong các trường hợp sau:

- Người chiếm hữu hợp pháp bán tài sản cho người thứ ba ngay tình, thì chủ sờ hữu yêu cầu người chiếm hữu hợp pháp phải bồi thuờng giá trị của tài sản.

Ví dụ: A cho B mượn tài sản. B bán cho c là người ngay tình, thì A kiện B đòi bồi thường thiệt hại.

- Người chiếm hữu hợp pháp hoặc bất hợp pháp đã bán tài sản cho người khác mà không tìm thấy người mua nữa hoặc tài sản đã bị tiêu huỷ... Trong trường hợp này, chủ sở hữu khống thể lấy lại được tài sản của mình và luật cho phép chủ sở hữu lựa chọn phương thức kiện đòi bổi thường thiệt hại. Nghĩa là, chủ sở hữu có quyền kiện đòi người chiếm hữu hợp pháp hoặc bất hợp pháp tài sản của mình phải bổi thường toàn bộ thiệt hại xảy ra cho chủ sở hữu. Nói cách khác, họ phải thanh toán cho chủ sở hữu giá trị của tài sản bằng một số tiền nhất định. Ngoài ra, người gây thiệt hại phải bổi thường hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản (nếu có).