Các phương thức bảo vệ quyền sở hữu (Phần 2)

Những yêu cầu chung trong việc đòi lại tài sản.

-Đối với nguyên đơn: Người kiện đòi lại tài sản phải là chù sở hữu của vật và phải chứng minh quyển sở hữu của mình dồi với vật đang bị bị đơn chiếm giữ bất hợp pháp. Nểu nguyên đơn ìt người chiếm hữu hợp pháp thông qua hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng phù hợp với ý chí cùa chủ sở hữu, thì người đó phải chứng mình: Mình là người có quyền chiếm hữu, sử dụng tài sản dang bị bị đơn chiếm giữ bất hợp pháp. Về nguyên tắc chung: vạt dang bị bị đơn chiếm giữ bất họp pháp đã rời khỏi chủ sở hữu, người chiếm giữ hợp pháp ngoài ý chí của những người này (đánh rơi, bỏ quên,bị mất cắp...) thi chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp có quyền đòi lại tài sản từ người đang chiếm hữu bất hợp pháp.

Trong phương thức kiện này, về nguyên tắc, người chiếm hữu không có căn cứ pháp luật và không ngay tình phải trả lại tài sản cho chủ sở hữu hoặc người chiếm hữu hợp pháp. Khi lấy lại tài sản, chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp không phải bồi thường một khoản tiền nào, trừ trường hợp người chiếm giữ bất hợp pháp ngay tình phải bỏ ra chi phí hợp ' lý để sửa chữa tài sản, làm tăng giá trị của tài sản.

-Đối với bị đơn: Người bị kiên phải trả lại tài sản là người đang thực tế chiếm hữu vật không có cản cứ pháp luật không ngay tình như: tài sản do trộm cắp, cướp, lừa đảo mà có; biết tài sản đó là của gian nhưng vẫn mua hoặc nhặt được tài sản do chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp đánh rơi, bỏ quên... nhưng đã không giao nộp cho cơ quan có trách nhiệm, thì người chiếm hữu bất hợp pháp phải trả lại tài sản cho chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp. Trong trường hợp người chiếm hữu, người sử dụng tài sản mà không có căn cứ pháp luật không ngay tinh nhưng dã giao tài sản cho người thứ ba thì người thứ ba cũng có nghĩa vụ hoàn trả tài sản đó nếu chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp có yêu cầu hoàn trả. Tóm lại khi tài sản rời khỏi chủ sỏ hữu, người chiếm hữu hợp pháp ngoài ý chí của họ, thì những người đang thực tế chiếm hữu vật đều phải tiả lại tài sàn. Ngoài việc trả lại tài sản những người này còn "...phải hoàn trả hoa lợi, lợi tức thu được từ thời điểm chiếm hữu, sử dụng lài sản, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật" (quy định tại khoản 1 Điều 601 BLDS).

- Nếu bị đơn là người chiếm hữu không có căn cứ pháp luật nhưng ngay tình mà tài sản là động sàn không -phải đăng ký quyền sở hữu như: thông qua một giao dịch có đền bù( mua bán) và theo ý chí của người chiếm hữu có căn cứ pháp luật như người mượn, thuê... của chủ sở hữu. Trong trường hợp này, chủ sở hữu không được kiện đòi lại tài sản ở người đang thực tế chiếm hữu. Chủ sở hữu sẽ kiện người mình đã chuyển giao tài sản theo hợp đồng bổi thường thiệt hại, vì đây là trách nhiệm theo hợp đồng. Thực tế hiện nay việc lưu thông hàng hoá tự do và thị trường hàng hoá phong phú đa dạng và rộng lớn, người mua không thể biết nguồn gốc tài sản cho nên pháp luật cần phải bảo vệ họ. Mặt khác buộc những người có tài sản khi cho thuê, cho mượn, gửi giữ... phải có biện pháp bảo đảm.