Khái niệm quyền sở hữu

Khi các quan hệ sở hữu tồn tại như một yếu tố khách quan và xuất hiện chế độ tư hữu, thì những người giầu có và quyền thế thấy rằng, nếu chỉ điều hành xã hội bằng phong tục tập quán sẽ không có lợi cho họ. Muốn bảo vệ quyền lợi cho mình, nhất là việc bảo đảm các quan hộ sở hữu đối với tư liệu sản xuất, thì giai cấp thống trị phải đặt là một cái gì đó khác với tập quán và chỉ giữ lại những cái gì của tập quán có lợi cho mình. Mặt khác, những quan hộ phức tạp mói phát sinh trong xã hội có giai cấp đòi hỏi phải có những phương tiện, công cụ đặc biệt để Nhà nước thực hiện sự thống trị giai cấp.

Cơ sở kinh tế để bảo đảm cho sự thống trị về chính trị và tư tưởng chính là các quan hệ sở hữu có lợi cho giai cấp thống trị* Giai cấp thông trị phải dùng tói một bộ phận củạ pháp luật vê sở hữu để thể hiện ý chí giai cấp của mình. Là một hình thái cua thượng tầng kiến trúc, pháp luật về sở hữu ghi nhận và củng cô địa vị, ghi nhận lợi ích của giai cấp thống trị đối vóỉ việc đoạt giữ các của cải vật chất trước các giai cấp khác trong quá trình sản xuất, phân phối, lưu thông. Do đó, trong bất kỳ một Nhà nước nào, luật pháp về sở hữu cũng được sử dụng với ý nghĩa là một công cụ có hiệu quả của giai cấp nắm chính quyền để bảo vệ cơ sở kinh tế của giai cấp đó.

Vì vậy, quyền sở hữu là một phạm trù pháp lý phản ánh các quan hệ sở hữu trong một chế độ sở hữu nhất định, bao gồm tổng hợp các quy phạm pháp luật nhằm điều chỉnh những quan hệ về sở hữu trong xã hội. Các quy phạm pháp luật về sở hữu xác nhận, quy định và bảo vệ các quyền lợi của các chủ sở hữu trong việc chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản.

Với tư cách là một chế định pháp luật, quyền sở hữu chỉ Ịậ đời khi xã hôi có sự phân chia giai cấp và có Nhà nước. Pháp luật về sở hữu và Nhà nước có cùng một nguồn gốc và không thể tồn tại tách rời nhau, do đó nó sẽ mất đi khi không có Nhà nước.

Pháp luật về sở hữu luôn luôn mang tính chất giai cấp rõ rệt. Trong tuyên ngôn của Đảng cộng sản, C. Mác đã chỉ ra rằng: "Nhưng thử hỏi lao động làm thuê, lao động của người ụậ mn ọó tạo ra sở hữu cho người vô sản không? Tuyệt đối không? Nó tạo ra tư bản, tức là cái sở hữu bóc lột lao động”