Pháp luật ghi nhận khả
năng của cá nhân có quyền và nghĩa vụ dân sự. Tổng hợp các quyền và nghĩa vụ mà
pháp luật quy định cho cá nhân gọi là nội dung năng lực pháp luật dân sự của cá
nhân. Nội dung của năng lực pháp luật dân sự của cá nhân phụ thuộc vào điều kiện
chính trị, kinh tế, xã hội trong những điều kiện lịch sử nhất định. Những quyền
dân sự của cá nhân được ghi nhận ở rất nhiêu văn bản pháp luật khác nhau nhưng
quan trọng nhất là Hiến pháp năm 1992 và được cụ thể hóa trong BLDS năm 2005.
Điều 15 BLDS quy đinh nội
dung năng lực pháp luật dân sự của cá nhân một cách vắn tắt, những quyền dân sự
của cá nhân được ghi nhận cụ thể trong tất cả các phần của BLDS.
Có thể chia thành ba
nhóm quyền chính:
-Quyền nhân thân không
gắn với tài sản và quyền nhân thân gắn với tài sản. Các quyền nhân thân không gắn
với tài sản được quy định tại mục 2 - Chương in - Phần thứ nhất của BLDS và quyền
nhân thân gắn với tài sản được quy định ở Phần thứ sáu của BLDS. Đặc điểm quan
trọng nhất trong các quy định về quyền nhân thân trong BLDS là xác nhận lại các
quyền nhân thân đã được ghi nhận trong các văn bản pháp luật trước đó (quyền đối
với đanh dự, nhân phẩm, uy tín...) và các quyền nhân thân lần đầu tiên được ghi
nhận (các quyền đối với họ tên, thay đổi họ tên - Điều 26,27; quyền xác định
dân tộc - Điều 28; quyền khai sinh, khai tử- - Điều 29, 30; quyền với hình ảnh
- Điều 3; quyền bảo đảm về an toàn về tính mạng, sức khỏe - Điều 32; quyền hiến
xắc, hiến bộ phân cơ thể, nhận bộ phận cơ thể - Điều 33.34.35: quvền xác định lại
giới tính - Điều 36; quyền được bảo vệ danh dự, uy tín - Điều 37; quyền bí mật
đời tư - Điều 38...). Ngoài ra, bảo vệ, tôn trọng quyền nhân thân cồn được ghi
nhận là một nguyên tắc quan trọng của BLDS (Điều 9 BLDS).
-Quyền sở hữu và các
quyền khác đối vói tài sản, quyền thừa kế. Cụ thể hóa các quy định của Hiến
pháp năm 1992, BLDS quy định tài sản thuộc sở hữu tư nhân không bị hạn chế về số
lượng và giá trị, bao gồm thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sản
xuất, tư liệu sinh hoạt, vốn, hoa lợi, lọi tức yà các tài sản hợp pháp khác. Cá
nhân chỉ bị hạn chế quyền sở hữu đối với các tài sản mà pháp luật quy định
không thuộc quyền sở hữu tư nhân.
- Công dân có quyền hưởng
di sản thừa kế, để lại di sản thừa kế theo di chúc hoặc theo quy định của pháp
luật.
- Quyền tham gia vào
quan hệ dân sự và có các quyền nghĩa vụ phát sinh từ các quan hệ đó.
Tham gia vào các quan hệ
dân sự thông qua các giao dịch dân sự (hành vi pháp lý đơn phương hoặc hợp đồng)
là biện pháp quan trọng và thông dụng nhất làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ
dân sự. Các quyền này được thể hiện trong các nguyên tắc của luật dân sự"tự
do, tự nguyện cam kết" (Điều 4 BLDS) và được thể hiện cụ thể, chi tiết
trong Phần thứ ba của BLDS. Ngoài ra, nghĩa vụ dân sự của các chủ thể còn phát
sinh từ các căn cứ khác (bồi thường thiệt hại, thực hiện công việc không có ủy
quyền...).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét