Hệ thống pháp luật dân sự

Hệ thống pháp luật dân sự là hệ thống các qui phạm'đan sự, điều chỉnh các quan hệ tài sản và các quan hệ nhân thân. Các quy phạm pháp luật này hợp thành những nhóm quy phạm điều chỉnh những nhồm quan hệ tương đối đồng nhất. Những nhóm quy phạm điều chỉnh nhóm quan hệ tương đối đồng nhất đó được gọi là chế định trong Luật dân sự - Những phế định lớn (quyền sở hữu, nghĩa vụ và hợp đồng, thừa kế...) được phân chia thành các chế đinh nhỏ hơn. Gác chế định đều phải tuân theo các quy định ở phần chung và mỗi chế định của Phần riêng có những quy định chung xuyên suốt Phần riêng đó.

Căn cứ vào cách sắp xếp truyền thống và được thể hiện trong BLDS, khoa học luật dân sự phân chia Luật dân sự thành hai phần lớn - Phần chung và Phần riêng.

Phần chung: Bao gồm những quy phạm chung,- xuyên suốt toàn bộ hệ thống pháp luật dân sự, quy định những nguyên tắc, nhiệm vụ của Luật dân sự, chủ thể, địa vị pháp lý của chủ thể, các căn cứ xác lập, thay đổi, chẩm dứt quyền dân sự, thời hạn, thời hiệu.

Phần riêng: Dựa theo các nhóm quan hệ mà Luật dân sự điều chỉnh, căn cứ vào khách thể của quan hệ dân sư, trong Luật dân sự, các quy phạm được chia thành cấc chế định lớn tương ứng. Các chế định lớn này có phần chung và chỉ áp dụng cho riêng phần đó. Hiện nay, luật dân sự Việt Nam hình thành cắc chế định lớn sau đây:

+ Chế định tài sản và quyền sở hữu: Đấý là chế định trung tâm, quan trọng nhất không chỉ riêng cho luật dân sự mà cho cả hệ thống pháp luật nói chung. Trong đó, quy định các hình thức sở hữu; đối tượng của quyển sờ hữu; các căn cứ phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền sở hữu; nội dung quyền sở hữu các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu, đồng thời cũng quy định những hạn chế đối với chủ sở hữu trong việc thực hiện các quyền năng quyền sờ hữu.

+ Chế định nghĩa vụ và hợp đồng'. Đây là chế định lớn nhất trong luật dân sự - là chế định dẫn xuất của chế định quyền sở hữu gồm các quy định liên quan đến nghĩa vụ và các cằn cứ phát sinh nghĩa vụ dân sự - chế định lởn này được chia thành những chế định nhỏ.

-     Những quy định chung về nghĩa vụ dân sự, cân cứ phảt sinh nghĩa vụ dân sự, thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm dân sự và các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự;

-     Hợp đổng dân sự thông dụng (mua bán, thuê tài sản...);

-     Chể định thực hiện công việc không có ủy quyền;

-     Chê định đựợc lợi về tài sản không cổ căn cứ hợp pháp;

-     Chế định trách nhiệm dân sự do gây thiệt hại quy định căn cứ phát sinh trách nhiệm do gây thiệt hại và một số trường hợp riêng biệt của trách nhiêm do gây thiệt hại.

+ Chế định chuyền quyền sử dụng đất: Quy định trình tự, điểu kiện dịch chuyển quyền sử dụng đất.

+ Chế định quyền £Ở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ quy định về .việc xác lập quyền của một cá nhân đối với kết quả sáng tạo tinh thần như; tác, phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học kỹ thuật, cặc đối tượng của sở hữu công nghiệp và việc chuyển gịao các đối tượng đó.

+ Chế định qụyền thừa kế, bao gồm; Các quy định về trình tự dịch chuyển di sản của ngựờị chết cho những người còn sống, việc dịch chuyển di sản theo di chúc hoặc theo quy định cùa pháp luật.